ارزیابی برخی خصوصیات ریخت شناسی در تعدادی از ژنوتیپ‌های انجیر (Ficus carica L.)

شناسایی و جمع‌آوری ذخایر توارثی هر محصول، اولین کار جهت اجرای برنامه به‌نژادی و معرفی ارقام سازگار در هر منطقه است. به منظور شناسایی و ثبت ژنوتیپ‌های بومی انجیر در استان‌های فارس، مرکزی، لرستان و کرمانشاه سیزده ژنوتیپ انجیر و برانجیر طی سال‌های 1388تا1389مورد بررسی قرار گرفتند. ارزیابی54 صفت ریخت شناسی بر اساس دستورالعمل ملی انجام آزمون‌های تمایز، یکنواختی و پایداری انجیر انجام شد. براساس نتایج به دست آمده از تجزیه خوشه‌ای داده‌ها و با در نظر گرفتن شباهت 50 درصد، ژنوتیپ‌های انجیر مورد بررسی به پنج گروه اصلی تقسیم شدند. در این تقسیم‌بندی بیشترین شباهت بین ژنوتیپ‌های سبز و رونو و کمترین آن بین ژنوتیپ‌های سبز و سیاه درشت از استان فارس وجود داشت. نتایج نشان داد 27 صفت از صفات ارزیابی شده توانایی کافی درجدا کردن ژنوتیپ‌های مورد نظر را دارند و برای شناسایی هر ژنوتیپ صفت یا صفات کلیدی تعیین شد. موارد کاربردی نتایج این پژوهش، استفاده از صفات ریخت شناسی در تفکیک ارقام مختلط در باغ‌ها و کلکسیون‌ها، معرفی صفات کلیدی هر رقم برای تشخیص آسان و سریع، انتخاب والدین برای تلاقی در برنامه‌های به‌نژادی و تسهیل شناسایی مولکولی است.